<p><b style="font-size: 20px;">今日小满(2020年5月20日)</b>————二十四节气中的第八个节气</p><p><br></p> 小满的含义 <p> 小满——其含义是:夏熟作物的籽粒开始灌浆饱满,但还未成熟,只是小满,还未大满。</p><p> 《月令七十二候集解》: “四月中,小满者,物致于此小得盈满。”</p><p> 在二十四节气中,小满绝对算一个充满哲理的节气。小满者,满而不损也,满而不盈也,满而不溢也。</p><p> 中国传统儒家中庸之道,忌讳“太满” “大满”,有“满招损、谦受益”、“物极必反”之说。</p><p> 因此在二十四节气的命名上有一个独特的现象,有小暑必有大暑,有小雪必有大雪,有小寒必有大寒,有小满却独缺大满。</p><p> 《红楼梦》第十三回“可卿托梦”中提到“月满则亏,水满则溢”,又道是“登高必跌重”。说的就是过犹不及,盛极而衰的道理。这个世界上从来没有永恒的完美,为人处世切忌求全求满。</p><p> 不疾不徐,才能有所收获,也就是说小满才是人生最好的状态。</p><p><br></p> 小满 · 三候 <p> 小满有三候,苦菜秀、靡草死、麦秋至。从气候特征来看,在小满节气到下一个芒种节气期间,全国各地都是渐次进入了夏季,南北温差进一步缩小,降水进一步增多。</p> <p> <b style="font-size: 20px;"> 第一候:苦菜秀</b></p><p> 春风吹,苦菜长,荒滩野地是粮仓。小满是吃苦菜时节。</p><p>苦菜是中国人最早食用的野菜之一。</p><p> 《周书》:小满之日苦菜秀。《诗经·大雅》有:“堇荼如饴”,荼的本意为苦菜,衍化到后來,才意指茶。夏日食苦,清热解毒、安心益气。</p> <p> <b style="font-size: 20px;">第二候:靡草死</b></p><p> 《礼记》注曰:草之枝叶而靡细者。</p><p> 方氏曰:凡物感阳而生者,则强而立;感阴而生者,则柔而靡。谓之靡草,则至阴之所生也,故不胜至阳而死。</p><p> 靡草枯黄死亡。这里有两种说法,一种说靡草是初春最先长出来的一种野草,它和小麦的生长周期基本一致,此时已经到了生命的秋天,渐渐衰靡。另一种说法是喜阴的一些枝叶细软的草类在强烈的阳光下开始枯死。</p> <p> <b style="font-size: 20px;"> 第三候:麦秋至</b></p><p> 《月令》:麦秋至,在四月;小暑至,在五月。小满为四月之中气,故易之。秋者,百谷成熟之时,此于时虽夏,于麦则秋,故云麦秋也。</p> 小满 · 习俗 <div>小满习俗主要有的祭车神和祭蚕。<br></div> <p> <b style="font-size: 20px;">祭车神</b></p><p> 祭车神是一些农村地区古老的小满习俗。在相关的传说里二车神,是一条白龙在小满时节,人们在水车蓦上放上鱼肉、香烛等物品祭拜,最有趣的地方是,在祭品中会有一杯白水,祭拜时将白水泼入田中,有祝福水砚涌旺的意思。</p> <p> <b style="font-size: 20px;">祭蚕</b></p><p> 相传小满为蚕神诞辰,江浙一带在小满节气期间有一个祈蚕节。我国农耕文化以“男耕女织”为典型。女织的原料北方以棉花为主,南方以蚕理为主。由于蚕难养,古代把蚕视作“天物”。为了祈求“天物”的宽恕和养蚕有个好的收成,因此人们在四月放蚕时节举行祈蚕节。</p> 小满 · 诗词 <p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">《小满》</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">【宋】欧阳修</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">夜莺啼绿柳,皓月醒长空。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">最爱垄头麦,迎风笑落红。</b></p><p> 小满时节,正是麦子生长的季节,看着那迎风摆动的麦子,诗人的心情也正好呢!</p> <p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">《归田园四时乐春夏二首》</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">【宋】欧阳修</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">南风原头吹百草,草木丛深茅舍小。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">麦穗初齐稚子娇,桑叶正肥残食饱。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">老翁但喜岁年熟,饷妇安知时节好。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">野堂梨密啼晚莺,海石榴红啭山鸟。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">田家此乐知者谁,我独知之归不早。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">乞身当及强健时,顾我蹉跎已衰老。</b></p><p> 小满,也是色彩斑斓的时节,麦穗转黄,稻秧尚青,一只只乳白色的蚕茧,也渐渐地丰满起来。莺鸟啼叫,石榴转红,这些农家的乐趣还有谁知道呢?</p> <p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">《遣兴》</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">【宋】王之道</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">步屧随儿辈,临池得凭栏。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">久阴东虹断,小满北风寒。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">点水荷三叠,依墙竹数竿。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">乍晴何所喜,云际远山攒。</b></p><p> 小满这天,寒冷的北风迎面而来,即使这样,依然藏不住小满的好风景。“点水荷三叠,依墙竹数竿”,好一个清凉夏日。</p> <p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">《阮郎归·初夏》</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">【宋】苏轼</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">绿槐高柳咽新蝉。薰风初入弦。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">碧纱窗下水沈烟。棋声惊昼眠。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">微雨过,小荷翻。榴花开欲然。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">玉盆纤手弄清泉。琼珠碎却圆。</b></p><p> 槐树柳树上,蝉不断鸣叫着的。微雨吹过,将小荷叶打翻,榴花开得像燃烧一般。在盆里洗手弄水,水珠破了又圆,好一个闲适的夏天。</p> <p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">《自桃川至辰州绝句四十有二》</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">【宋】赵蕃</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">一春多雨慧当悭,今岁还防似去年。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">玉历检来知小满,又愁阴久碍蚕眠。</b></p><p> 日渐长,气温渐热,早晚习风阵阵,却很舒适,民间开始祭蚕神,照顾蚕茧。今年十分多雨,看了日历知道小满到了,心里真是担心这潮湿的天气让蚕宝宝都睡不着觉。</p> <p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">《晨征》</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">【宋】巩丰</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">静观群动亦劳哉,岂独吾为旅食催。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">鸡唱未圆天已晓,蛙鸣初散雨还来。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">清和入序殊无暑,小满先时政有雷。</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">酒贱茶饶新而熟,不妨乘兴且徘徊。</b></p><p> 小满,是一首浪漫又实在的诗篇,情满,也意满。野外,林愈深,树愈茂,密叶初成幄,已隐歌鸟;庭中,石榴花开似火,枣花满地青黄,小窗微微发明。</p> <p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">万物小得盈满</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">水满则溢,月盈则亏</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">这是自然之道,亦是人生至哲</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">有人说,满足的状态是刚刚好</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">幸福的状态是比刚刚好再多一点</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">不满,则空留遗憾</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">过满,则招致损失</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">小满,才是人生最好的状态</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">美好的夏天来了</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">愿你保持“小满”的状态</b></p><p style="text-align: center;"><b style="font-size: 20px;">找到属于自己的幸福和满足</b></p><p><br></p> <p> </p> <p style="text-align: right;"> 胡长保小学教育集团</p><p><br></p><p style="text-align: right;"> 2020年5月20日</p>